W wiÄ™kszoÅ›ci sÅ‚owników trudno znaleźć wyjaÅ›nienie sÅ‚owa "trytwa", sÅ‚owo dawno wyszÅ‚o z użycia. A trytwa to nic innego, jak usypana i wyniesiona ponad lustro wody grobla, nasyp, na którym znajdowaÅ‚a siÄ™ droga. Trytwy budowane byÅ‚y w miejscach trudno przejezdnych, zwykle w pobliżu jezior, rzek czy na mokradÅ‚ach. UkÅ‚adano je z wiÄ…zek pÄ™dów wikliny i wiÄ™kszych topolowych dranic (cienkich, wÄ…skich desek Å‚upanych z pnia drzewa), dodatkowo obsypujÄ…c ziemiÄ… i kamieniami. Nazwa „trytwa” wywodzi siÄ™ z jÄ™zyka niemieckiego („die Trift”, "trytef") i prawdopodobnie przyszÅ‚a na ziemie polskie wraz z OlÄ™drami, czyli osadnikami holenderskimi (aczkolwiek później to okreÅ›lenie stosowano także do osadników niemieckich, szkockich czy czeskich, zamieszkujÄ…cych głównie na terenach zalewowych).

Lewobrzeżna część miasta (dawniej przedmieście Widoma) położona jest niżej niż część prawobrzeżna. Gdy Pilica wylewała, zalewane były więc obszary położone po lewej stronie rzeki. Droga biegnąca do przeprawy (mostu) była często zalewana, był to teren podmokły, dlatego dawni mieszkańcy tych terenów wybudowali trytwę, aby można było przez nią dostać się do przeprawy. Trytwa mogła istnieć zanim jeszcze powstała Widoma, ale funkcjonowała już przeprawa w miejscu dzisiejszego mostu.

DziÅ› już rzeka nie zalewa tej części miasta, droga biegnie nieco wyżej niż kiedyÅ›, a po dawnej trytwie pozostaÅ‚a nazwa, którÄ… nosi odcinek ulicy, znajdujÄ…cy siÄ™ pomiÄ™dzy ul. LeÅ›nÄ… a mostem. Nie jest to wiÄ™c przypadkowa nazwa, jest to nazwa historyczna, upamiÄ™tniajÄ…ca coÅ›, czego dziÅ› już siÄ™ nie buduje, ale także informuje nas, że coÅ› takiego istniaÅ‚o dawniej w Przedborzu w tym wÅ‚aÅ›nie miejscu. Trytwa z Widomy do Przedborza.

Paweł Grabalski

Informacje o trytwach pochodzÄ… ze stron: warszawa.wikia.com, muzeumkonstancina.pl, warszawa.gazeta.pl

Poniżej przykład trytwy (fotografia pochodzi ze strony muzeumkonstancinjeziorna.pl).