Miasto administracyjnie zosta艂o w艂膮czone do departamentu radomskiego utworzonego na mocy dekretu z 24 lutego 1810 roku, wydanego przez Fryderyka Augusta - kr贸la Saksonii i jednocze艣nie ksi臋cia warszawskiego. Po艂o偶ony w powiecie koneckim Przedb贸rz od zachodu s膮siadowa艂 z powiatem radomszcza艅skim (nazywanym wtedy „radomskim”), po艂o偶onym w departamencie kaliskim. Rzeka Pilica by艂a za艣 naturaln膮 granic膮 mi臋dzy tymi departamentami.

W roku 1811 w艂adze departamentu radomskiego przeprowadzi艂y w miastach po艂o偶onych w jego granicach spis ekonomiczny. Przeprowadzono go ze wzgl臋du na zbli偶aj膮c膮 si臋 wojn臋 do jakiej Napoleon szykowa艂 si臋 przeciwko Rosji. Administracja departamentu pozyskane wiadomo艣ci chcia艂a wykorzysta膰 w celu zakwaterowania oraz aprowizacji Wielkiej Armii, kt贸ra mia艂a w 1812 roku ruszy膰 na Moskw臋 a jej droga wiod艂a przez tereny polskie.

Spis przeprowadzono 21 pa藕dziernika 1811. Wykaza艂 on, 偶e Przedborzu by艂o 73 komin贸w, czyli dom贸w i zamieszkany by艂 przez 813 mieszka艅c贸w. Dla por贸wnania, Radoszyce liczy艂y wraz z przedmie艣ciem 263 domy i zamieszkane by艂y przez 1381 mieszka艅c贸w, w Ko艅skich sta艂o 318 dom贸w i zamieszkiwa艂o je 1829 obywateli. Natomiast stolica departamentu, czyli Radom posiada艂 dom贸w 213 dom贸w i 偶y艂o w nim 2135 mieszka艅c贸w. W tym miejscu wyja艣ni膰 nale偶y, 偶e w spisie uj臋to tylko domy posiadaj膮ce kominy, dlatego w spisie u偶yto nazwy kominy.

Opis podaje te偶 odleg艂o艣ci z Przedborza do granic pa艅stwa: Do granicy austriackiej mil 15, do pruskiej mil 12, do granicy rosyjskiej mil 10. Odleg艂o艣ci te wydaj膮 si臋 by膰 jednak pomylone, poniewa偶 jeden rzut oka na map臋 Ksi臋stwa Warszawskiego wystarczy by zobaczy膰, i偶 najbli偶ej by艂o z Przedborza do granicy z Kr贸lestwem Prus nast臋pnie do pa艅stwa Habsburg贸w a najdalej droga wid艂a do Rosji.

Miasto Przedb贸rz nie posiada艂o przedmie艣cia. Nie by艂o te偶 otoczone palisadami i rowami, czyli brak by艂o umocnie艅 chroni膮cych miasto i mieszka艅c贸w. Nie by艂o te偶 urz臋du pocztowego, bowiem w tym miejscu egzystowa膰 nie mo偶e, gdy偶 nie jest po艂o偶one na trakcie pocztowym. W艂adze miasta posiada艂y wag臋 publiczn膮, kt贸r膮 wykorzystywano do wa偶enia towar贸w. Magistrat pobiera艂 od tej us艂ugi op艂at臋 w wysoko艣ci 1 grosza od centara (centar staropolski to ok.65 kg) wa偶onego towaru. Stosowano w handlu i gospodarce tzw. miary warszawskie*, kt贸re wprowadzone zosta艂y do u偶ytku podczas sejmu koronacyjnego Stanis艂awa Augusta Poniatowskiego w 1764 roku.

Funkcjonowa艂 te偶 urz膮d konsumpcyjny zajmuj膮cy si臋 pobieraniem op艂at od w贸dek i innych towar贸w na rzecz skarbu. Przy nim istnia艂a kasa oraz registratura. W registraturze zajmowano si臋 gromadzeniem i archiwizacj膮 akt miejskich. Zbieraniem podatk贸w sta艂ych zajmowa艂 si臋 eksaktor.

W Przedborzu nie istnia艂a 偶adna fabryka a co za tym idzie brak by艂o przemys艂u. Wytw贸rstwem towar贸w oraz us艂ugami zajmowali si臋 rzemie艣lnicy, okre艣leni w spisie jako arty艣ci i profesjonali艣ci. Ich liczb臋 okre艣lono na 73-trzech.

Wszyscy mieszczanie wedle istniej膮cych przywilej贸w mieli prawo do warzenia piwa. Jednak za panowania austriackiego przyj膮艂 si臋 zwyczaj og艂aszania przetargu przez w艂adze miejskie na prawo do propinacji, czyli prawa do wytwarzania i sprzedawania wyrob贸w alkoholowych. W roku sporz膮dzenia spisu dzier偶awc膮 propinacji nabytej w drodze przetargu by艂 przedborski 呕yd Dawid Sylbersztein.

Na terenie Przedborza sta艂y dwa browary jeden publiczny i drugi dominialny. Browar publiczny by艂 w stanie zdezelowanym a braki w bud偶ecie miejskim nie pozwala艂y na jego nale偶yte wyremontowanie. Browar dominalny znajdowa艂 si臋 na Podzamczu, kt贸re by艂o cz臋艣ci膮 cyrkumferencji. By艂a to cz臋艣膰 miasta nale偶膮ca do Ekonomi Przedborskiej, kt贸r膮 dzier偶awi艂 wtedy od roku 1806 Ignacy 呕uchowski. Naby艂 on prawa do dzier偶awy na 6 lat za sum臋 33 204 z艂otych polskich.

Browar z Podzamcza mia艂 prawo do zaopatrywania w piwo trzy szynki, czyli karczmy. By艂y one w艂asno艣ci膮 dzier偶awcy Ekonomii. Piwo wytwarza艂 w nim jedyny zamieszkuj膮cy w mie艣cie piwowar. Warzono piwo ordynaryjne, czyli zwyk艂e, kt贸re sprzedawane by艂o po 12 groszy za garniec. Od jego sprzeda偶y karczmy p艂aci艂y do kasy miasta podatek zwany czopowym. Opr贸cz piwa w Przedborzu produkowano tak偶e gorza艂k臋, kt贸rej paleniem trudni艂o si臋 12-nastu gorzelnik贸w. Wyrabiano w贸dk臋 s艂abszej jako艣ci z 偶yta za garniec, kt贸rego p艂acono 12 groszy podatku a cena w sprzeda偶y wynosi艂a 5 z艂otych i 10 groszy. Gorzelnia tak jak i browar znajdowa艂a si臋 na Podzamczu. Jak wskazuje wiadomo艣膰 zawarta w spisie istnia艂y one tam jeszcze przed rokiem 1775. Produkcja miodu pitnego si臋ga艂a 200 garncy rocznie z podatkiem 8 groszy za garniec. Jednak by艂 to podatek zwany ad fluidam i p艂aci艂o si臋 go tylko od jeszcze nierozcie艅czonego, mocnego alkoholu.

Od produkcji wyrob贸w alkoholowych do kasy miejskiej wp艂ywa艂 podatek roczny w kwocie 1637 z艂otych polskich. Do miasta piwa i w贸dki nie przywo偶ono z innych miast i wsi, co wskazuje na to, i偶 produkcja rodzima zaspokaja艂a zapotrzebowanie na tego rodzaju trunki. Produkcja i sprzeda偶 musia艂y przynosi膰 dochody, poniewa偶 nie by艂o ze strony arendarza** zaleg艂o艣ci z wp艂atami podatku do miejskiej kasy.

Zapotrzebowanie w Przedborzu na pieczywo i mi臋so zaspokajali tutejsi piekarze i rze藕nicy. Tych drugich by艂o dziesi臋ciu. 5 starozakonnych - czyli 呕yd贸w i 5 chrze艣cija艅skich i prowadzili oni dzia艂alno艣膰 prywatn膮 poniewa偶 nie by艂o publicznych czyli nale偶膮cych do miasta jatek. Piekarzy by艂o dziewi臋ciu. Musieli oni mieli膰 zbo偶e na m膮k臋 w m艂ynach znajduj膮cych si臋 w okolicznych wsiach, poniewa偶 nie by艂o na terenie miasta m艂yn贸w wodnych ani te偶 wiatrak贸w. Do Przedborza nie przywo偶ono na sprzeda偶 z okolicznych wiosek pieczywa ani mi臋sa jak r贸wnie偶 miasto nie posiada艂o prawa do sprzedawania tych wyrob贸w na wsiach.

Handel skupiony by艂 w ca艂o艣ci w r臋kach 偶ydowskich. Miasteczko zamieszkiwa艂o pi臋tnastu kupc贸w tej nacji. Byli oni detalistami i handlowali g艂贸wnie suknem oraz 偶elazem krajowym. Sukno sprowadzali oni z pa艅stw niemieckich, czyli Prus, Saksonii i Austrii a 偶e w zamin臋 produkt贸w krajowych nie wyprowadzaj膮, handel zdaje si臋 byd藕 bardzo lichym. Czyli oparty by艂 tylko na przywozie towar贸w z zagranicy.

Handel zapewne kwit艂 na targach, kt贸re odbywa艂y si臋 w niedziele oraz jarmarkach, kt贸rych miasto posiada艂o przywilej odbywania dwunastu w roku. Tak wi臋c Przedb贸rz liczb膮 przywilej贸w na organizowanie jarmark贸w wyra藕nie g贸rowa艂 nad innymi miastami departamentu radomskiego - Ko艅skie mia艂y prawo do organizowania 9 jarmark贸w, Radoszyce 6 czy Radom te偶 6.

Okoliczne wsie by艂y w wi臋kszo艣ci w艂asno艣ciami prywatnymi. I tak: do Ma艂achowskich nale偶a艂y:B膮kowa G贸ra, D臋ba, Majkowice, Pysowy i Kalinki; do Zdulskich: Sokola G贸ra, Zag贸rze i Kraszewice; do Skurzewskich: Che艂mo i Granice; do Ostrowskich: Rudka i Trzebce; do Dobieckich Strzelce Ma艂e a w艂a艣cicielami Mas艂owic byli Szama艅scy za艣 Wymys艂贸w i R膮czki by艂y w r臋kach Krawosieckiego.

Probostwo przedborskie posiada艂o wiosk臋 Cha艂upki Pleba艅skie - obecnie Cha艂upy. W sk艂ad Ekonomii Przedborskiej wchodzi艂y: Zuzowy, Nosalewice, Trupie艅 i Policzko oraz folwark Wola Przedborska oraz cz臋艣膰 teren贸w po艂o偶onych w samym mie艣cie.

Z opisu wyra藕nie wynika, 偶e miasteczko bardzo podupad艂o. Kr贸lewskie niegdy艣 miasto prze偶ywa艂o zapa艣膰. Bez w膮tpienia wp艂yw na taki stan rzeczy mia艂y ci膮g艂e wojny a co za tym idzie wojska nawiedzaj膮ce nadpilickie tereny. Praktycznie na co dzie艅 od drugiej po艂owy wieku XVIII „go艣ci艂y” tu armie pa艅stw zaborczych. Nie obywa艂o si臋 bez po偶ar贸w, rabunku i nak艂adania na ludno艣膰 kontrybucji, kt贸rej p艂acenie nak艂adano zazwyczaj na 偶ydowsk膮 ludno艣膰 miasteczka.

Czas wzgl臋dnego rozwoju oraz prosperity miasta nadszed艂 dopiero po roku 1815, kiedy to Przedb贸rz znalaz艂 si臋 w granicach kongresowego Kr贸lestwa Polskiego.

* Miary warszawskie: np. 艂okie膰 (59.553 cm), funt (0,4057 kg), kwarta (0.707 litra), garniec (2,827 litra), korzec (120,6 litra), mila (5604,38 metra);
** Arendarz - tu w znaczeniu dzier偶awcy prawa do wyrobu alkoholi oraz karczem i szynk贸w na terenie Ekonomii Przedborskiej.

Pawe艂 Zi臋ba - Cz艂onek Towarzystwa Mi艂o艣nik贸w Przedborza