Prawdopodobnie krzy偶 ma upami臋tnia膰 ko艣ci贸艂 szpitalny 艣w. Leonarda, kt贸ry stan膮艂 w XVII wieku w rozwidleniu obecnych ulic Krakowskiej i Ko艣cielnej. 艢wiadczy膰 o tym mo偶e wizerunek Jezusa Ukrzy偶owanego, zwr贸cony w stron臋 ul. Ko艣cielnej.
O ko艣ciele 艣w. Leonarda niewiele mo偶na znale藕膰 informacji w 藕r贸d艂ach historycznych. Wiedzy na jego temat dostarcza nam „Dekanat Konecki” ks. Jana Wi艣niewskiego z 1913 roku. Fundatorem ko艣cio艂a szpitalnego by艂 ks. Wojciech Simonides (zob. biogram w PSB), pochodz膮cy z Radomska, kt贸ry by艂 wikarym przedborskim. W 1613 r. naby艂 od Stanis艂awa J臋cykla pole za 100 z艂. Rok p贸藕niej za 20 grzywien od mieszczan przedborskich Wojciecha i Katarzyny Liber贸w kupi艂 kolejne pole z 艂膮k膮 i ogrodem. Zakupiona ziemia sta艂a si臋 uposa偶eniem oraz 藕r贸d艂em finansowania koszt贸w utrzymania za艂o偶onego przez niego probostwa i nowego ko艣cio艂a. Kupna i nadanie d贸br na uposa偶enie ko艣cio艂a potwierdzi艂 w Warszawie 20 pa藕dziernika 1615 roku kr贸l Zygmunt III Waza. W 1616 roku, „w poniedzia艂ek przed 艣w. Ma艂gorzat膮” prymas Polski i arcybiskup gnie藕nie艅ski ks. Wawrzyniec Gembicki, podpisa艂 akt erekcyjny ko艣cio艂a. Prawdopodobnie chodzi tutaj o poniedzia艂ek przed dniem 艣w. Ma艂gorzaty z Antiochii Pizydyjskiej, kt贸rej 艣wi臋to w ko艣ciele rzymskokatolickim przypada 20 lipca. Pierwszym proboszczem nowego ko艣cio艂a zosta艂 ks. Simonides, jednak podlega艂 on proboszczowi przedborskiej parafii z obowi膮zkiem uczestnictwa we wszystkich procesjach oraz odprawiania trzech mszy tygodniowo. W 1622 roku ko艣ci贸艂 ju偶 by艂 gotowy i zosta艂 po艣wi臋cony przez ks. Bart艂omieja Buthlera, sufragana wende艅skiego. Nie wiemy jak wygl膮da艂 贸w ko艣ci贸艂 艣w. Leonarda, nie wiemy kto by艂 jego budowniczym. Wiemy jedynie, 偶e by艂 niewielki i bardzo ubogi, zbudowano go z ciosanego piaskowca z miejscowego kamienio艂omu. Jedno z wej艣膰 znajdowa艂o si臋 od zachodu, drugie prowadzi艂o z nawy do zakrystii. Posiada艂 trzy okna, w nawie g艂贸wnej brakowa艂o posadzki, a „licha pod艂oga” by艂a tylko w prezbiterium. W pobli偶u 艣wi膮tyni prawdopodobnie znajdowa艂y si臋 zabudowania szpitala, ogr贸d oraz cmentarz szpitalny. Szpital w Przedborzu wspominaj膮 ju偶 XVI-wieczne dokumenty.
Plan miasta Przedborza, fragment mapy z ok. 1815 roku z zaznaczonym ko艣cio艂em 艣w. Leonarda (藕r贸d艂o: 艁贸dzkie Sprawozdania Archeologiczne, t. VIII/2002-2003, s. 339).
W 1642 roku ks. Simonides wst膮pi艂 do klasztoru, a nowym proboszczem ko艣cio艂a zosta艂 ks. Marcin Oxy艅ski.
Ubodzy szpitalni zobowi膮zani byli dba膰 o porz膮dek w ko艣ciele i na cmentarzu, a w ka偶d膮 niedziel臋 i 艣wi臋ta w przedsionku 艣piewa膰 pie艣艅 „Bogurodzica”.
W 1834 roku, kiedy sp艂on膮艂 ko艣ci贸艂 parafialny, ko艣ci贸艂 艣w. Leonarda wyremontowano i przez 12 lat odprawiano w nim parafialne nabo偶e艅stwa. W o艂tarzu g艂贸wnym znajdowa艂 si臋 obraz Naj艣wi臋tszej Maryi Panny, a nad nim obraz 艣w. Barbary. Po lewej stronie by艂 o艂tarz 艣w. Walentego, a po prawej 艣w. Antoniego, oba przeniesione z ko艣cio艂a parafialnego, chocia偶 o艂tarz 艣w. Antoniego istnia艂 w tym ko艣ciele wcze艣niej i m贸g艂 by膰 zabrany do ko艣cio艂a parafialnego (bractwo religijne 艣w. Antoniego funkcjonowa艂o przy ko艣ciele szpitalnym). St膮d te偶 m贸g艂 przyby膰 ko艣cio艂owi parafialnemu jeszcze jeden patron obok 艣w. Aleksego.
Po remoncie ko艣cio艂a parafialnego ko艣ci贸艂ek 艣w. Leonarda coraz bardziej zaniedbywano. W encyklopedii Orgelbranda (wydanie z 1865 roku) pod has艂em Przedb贸rz znajdujemy informacj臋, 偶e „jest tu jeszcze drugi ko艣ci贸艂ek murowany z kamienia, zwany szpitalny, kt贸ry wszak偶e z powodu staro艣ci i zniszczenia, zosta艂 opuszczony”. Wg „Dekanatu…” ko艣ci贸艂ek 艣w. Leonarda ca艂kowicie rozebrano w 1878 roku, ale „S艂ownik geograficzny Kr贸lestwa Polskiego i innych kraj贸w s艂owia艅skich”, t. IX, wydany w 1888 roku pisze, 偶e obok ko艣cio艂a parafialnego „obecnie P. posiada ko艣ci贸艂ek przy przytu艂ku dla starc贸w i kalek”. Po jego rozbi贸rce, za zezwoleniem biskupa Juszy艅skiego, kamie艅 zosta艂 wykorzystany do budowy ogrodzenia cmentarza przy ko艣ciele parafialnym.
Pawe艂 Grabalski
Mur ko艣cielny od strony zachodniej, kamienie to jedyna pami膮tka po ko艣ciele 艣w. Leonarda