Ratusz miejski
16.10.2008.
Ratusz w Przedborzu, wybudowany zosta艂 w latach 1838-1840. Budynek murowany, z kamienia, w stylu p贸藕noklasycystycznym architektury belwederskiej. Dwukondygnacyjny, na planie prostok膮ta, podpiwniczony, piwnice o sklepieniu kolebkowym.

Od frontu nad wej艣ciem g艂贸wnym znajduje si臋 trzyosiowy ryzalit z pilastrami, zwie艅czony tr贸jk膮tnym szczytem. Na 艣cianie ratusza od strony zachodniej widnieje tablica pami膮tkowa, marmurowa, upami臋tniaj膮ca nadanie praw miejskich 贸wczesnej wsi Lodzia (dzi艣 艁贸d藕) przez W艂adys艂awa Jagie艂艂臋 (1423 rok), ufundowana przez Ko艂o Przewodnik贸w PTTK w 艁odzi i wmurowana w 550. rocznic臋 wydarzenia, w 1973 roku. W budynku mie艣ci艂a si臋 m. in. szko艂a podstawowa, siedziba MRN, obecnie mie艣ci si臋 siedziba burmistrza miasta Przedborza, sekretariat i Urz膮d Stanu Cywilnego - na parterze, na pi臋trze za艣 znajduje si臋 Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Konopnickiej wraz z czytelni膮 oraz sala obrad rady miejskiej.

O poprzednim ratuszu wiemy niewiele, jedynie lustracja z 1789 roku wspomina, 偶e sp艂on膮艂: „przez ogie艅 od 呕yd贸w wszcz臋ty spali艂o si臋 dom贸w i z ratuszem 22”. Siedziba w艂adz oraz areszt mie艣ci艂y si臋 w wynajmowanych pomieszczeniach, m. in. w budynku austriackiej komory celnej (znajdowa艂a si臋 ona w miejscu obecnego sklepu Lewiatan), za kt贸re trzeba by艂o p艂aci膰 czynsz, st膮d budowa ratusza sta艂a si臋 konieczno艣ci膮. Decyzj臋 o tym podj臋艂a rada miejska w 1833 roku. Burmistrzem Przedborza by艂 w贸wczas Franciszek Leski.

Przedb贸rz znajdowa艂 si臋 w powiecie opoczy艅skim, w woj. sandomierskim. Urz膮d Municypalny miasta Przedborza zwr贸ci艂 si臋 do Komisji Wojew贸dzkiej z pro艣b膮 o pozwolenie na budow臋 ratusza miejskiego pismem z dnia 26 wrze艣nia 1833 roku. Budowniczy Obwodu Opoczy艅skiego od Komisarza Obwodu Opoczy艅skiego w dniu 6 marca 1834 roku wydaje polecenie sporz膮dzenia rysu i anszlagu (anszlag – z niem. kosztorys) na wystawienie ratusza w mie艣cie Przedb贸rz. Poniewa偶 miasto nie posiada艂o placu pod budow臋, zakupiono wi臋c „plac rogowy” przy ul. Ko艅skie Targowisko, o powierzchni 2425,5 艂okcia kwadratowego (艂okie膰 nowopolski – w Kr贸lestwie Polskim w l. 1819-1849 wynosi艂 57,6 cm.) od Konstancji z Czapalskich Leskiej (偶ony burmistrza). Akt notarialny sporz膮dzony zosta艂 w listopadzie 1837 roku w Opocznie, przed Sylwestrem Czermi艅skim, Regentem Powiatu Opoczy艅skiego. Na placu znajdowa艂 si臋 drewniany dom, kt贸ry potem zosta艂 rozebrany.

Budynek ratusza zaprojektowali: Jakub Molke (1804-1857), architekt, urodzony w okolicach Sycowa, a mieszkaj膮cy w贸wczas na Widomie (przy dzisiejszej ul. Le艣nej) i Augustyn Kurella (1800-1858), urodzony w M艂awie, budowniczy powiatu opoczy艅skiego (zaprojektowa艂 tak偶e jatki przedborskie). 23 kwietnia 1838 r. Komisarz Obwodu Opoczy艅skiego zawar艂 kontrakt z budowniczym Moj偶eszem Binenthalem (w艂o艣cianinem, posesorem zastawnym wsi G贸ry Mokre) na budow臋 ratusza w Przedborzu. Ju偶 3 maja Binenthal rozpocz膮艂 prac臋 z wykorzystaniem miejscowego kamienia. W roku 1840 budynek by艂 gotowy i zosta艂 przej臋ty przez miasto. Na parterze ulokowano biura miejskie, a lokale na pi臋trze postanowiono wydzier偶awi膰 w drodze licytacji. Do licytacji stan膮艂 r贸wnie偶 burmistrz Leski, kt贸ry wygra艂 j膮 i wydzier偶awi艂 mieszkanie za sum臋 282 z艂otych rocznie.

 

Bibliografia:

Akta urz臋du municypalnego miasta Przedborza tycz膮ce si臋 wystawienia ratusza i wydzier偶awienia lokalu w tym (z lat 1816-1845);

Manczarski Aleksander, „Rys historyczny M. Przedborza” (opracowanie z 1949 r.);

Nowakowski Tadeusz, „Przedb贸rz i okolice. Przewodnik Turystyczno - Krajoznawczy”, Piotrk贸w Trybunalski 1991; 

Zawadzki Wojciech, „Franciszek Leski” (biogram) [w:] Przedborski S艂ownik Biograficzny.

(pg)

 

Zach臋camy do zobaczenia prezentacji Jak zmieni艂 si臋 Ratusz Przedborski na stronie www.ratusz.przedborz.com.pl

 

1.
01.jpg
2.
02.jpg
3.
03.jpg
4.
04.jpg
5.
05.jpg
6.
06.jpg
7.
07.jpg
8.
08.jpg
9.
09.jpg
10.
10.jpg
11.
11.jpg
12.
12.jpg
13.
13.jpg
14.
15.jpg
15.
15a.jpg
16.
16.jpg
17.
17.jpg
18.
18.jpg