Panorama Jerozolimy

Wsp贸艂czesna Jerozolima to najwi臋ksze miasto Izraela, stolica pa艅stwa, liczy ponad 700 tys. mieszka艅c贸w. Jest to tak偶e miejsce kultu trzech religii: judaizmu, chrze艣cija艅stwa oraz islamu. Znajduje si臋 tu Wzg贸rze 艢wi膮tynne, najwi臋kszy obszar  sakralny na 艣wiecie, na kt贸rym wzniesiono 艣wi臋te dla muzu艂man贸w meczety, jedne z najwa偶niejszych na 艣wiecie: Al-Aksa i Kopu艂a na Skale, a w ich s膮siedztwie znajduje si臋 naj艣wi臋tsze miejsce judaizmu – Mur Zachodni, czyli 艢ciana P艂aczu. Chrze艣cijanie tak偶e maj膮 w Jerozolimie wiele swoich 艣wi臋tych miejsc, wymieni膰 tu nale偶y Ogr贸jec i Bazylik臋 Agonii, Grot臋 Pojmania Jezusa czy Bazylik臋 Grobu 艢wi臋tego, po艂o偶on膮 przy Wzg贸rzu 艢wi膮tynnym, do kt贸rej prowadzi Via Dolorosa.

艢ciana P艂aczu
  

Wzg贸rze 艣wi膮tynne z widoczn膮 艢cian膮 P艂aczu oraz meczetami Al-Aksa i Kopu艂a na skale

Ewangelie nie zawieraj膮 dok艂adnych danych o Drodze Krzy偶owej. Jej dzisiejszy przebieg wytyczony zosta艂 ostatecznie pod koniec XVIII wieku, jest  wi臋c symboliczna, jednak nie to jest najwa偶niejsze, pielgrzymi przybywaj膮 tu przede wszystkim po to, aby w skupieniu rozwa偶a膰 m臋k臋 i 艣mier膰 Jezusa na ziemi, po kt贸rej kiedy艣 chodzi艂, niewa偶ne, czy blisko dwa tysi膮ce lat temu ni贸s艂 krzy偶 dok艂adnie t膮 sam膮 drog膮, czy mo偶e uk艂ad uliczek by艂 inny. Via Dolorosa to ci膮g w膮skich uliczek, znajduje si臋 w starej cz臋艣ci Jerozolimy, w dzielnicy muzu艂ma艅skiej. Oznaczonych jest pierwsze dziewi臋膰 stacji, pozosta艂e znajduj膮 si臋 w Bazylice Grobu. Zwyk艂emu przechodniowi trudno je zauwa偶y膰, nie s膮 to bowiem przepi臋kne figury, rze藕by czy obrazy, jakie spotykamy w ko艣cio艂ach. Cz臋sto s膮 to jedynie rzymskie cyfry wyrze藕bione na murach.

Oznaczenie Via Dolorosa
  

Stacja III Drogi Krzy偶owej, po lewej widoczny meczet, w dali synagoga

Jerozolimska Droga Krzy偶owa rozpoczyna si臋 przy Bramie Lw贸w (Bramie 艣w. Szczepana), obok ko艣cio艂a 艣w. Anny. St膮d pielgrzymi wyruszaj膮, nios膮c na ramionach du偶y drewniany krzy偶. Stacja pierwsza znajduje si臋 na dziedzi艅cu szko艂y muzu艂ma艅skiej, stacja druga, w kt贸rej Jezus bierze na barki krzy偶 – przez Kaplic膮 Skazania i Ko艣cio艂em Biczowania. Dalej mamy kolejne dwie stacje, odnowione po II wojnie 艣wiatowej przez polskich 偶o艂nierzy jako wotum. Dalszy odcinek Via Dolorosa biegnie przez ciasn膮 i ruchliw膮 ulic臋 handlow膮, gdzie modlitwa pielgrzym贸w miesza si臋 z gwarem codzienno艣ci, sprzedawcy walcz膮 o klient贸w, zach臋caj膮c do zakupu towar贸w. Tak te偶 mog艂o by膰 dwa tysi膮ce lat temu, kiedy Jezus szed艂 uliczkami Jerozolimy na Golgot臋. Tu znajduje si臋 stacja pi膮ta, a nieopodal sz贸sta – ko艣ci贸艂 greckokatolicki, czyli Dom 艣w. Weroniki. Na skrzy偶owaniu Via Dolorosa z bazarem wznosi si臋 kolumna, oznaczaj膮ca stacj臋 si贸dm膮 – drugi upadek Jezusa pod krzy偶em. Mijaj膮cy pielgrzym贸w muzu艂manie cz臋sto rzucaj膮 w ich stron臋 nieprzyjazne spojrzenia. Dalej, na murze klasztoru prawos艂awnego umieszczony jest kamie艅 z wyrze藕bionym krzy偶em, symbolizuj膮cy stacj臋 贸sm膮 – miejsce, w kt贸rym Jezus spotka艂 p艂acz膮ce niewiasty. Stacja dziewi膮ta – trzeci upadek Jezusa – znajduje si臋 w 艣lepej uliczce przy wej艣ciu do ko艣cio艂a koptyjskiego, a oznacza j膮 kolumna z czas贸w rzymskich. Tu pielgrzymi zostawiaj膮 krzy偶. Mijaj膮c kaplice koptyjskie, wchodzi si臋 do Bazyliki Grobu 艢wi臋tego, gdzie znajduj膮 si臋 kolejne stacje Drogi Krzy偶owej.

Pielgrzymi podczas Drogi Krzy偶owej
  

Via Dolorosa biegnie przez dzielnic臋 muzu艂ma艅sk膮
  

Stacja IX przed wej艣ciem do ko艣cio艂a koptyjskiego

Wed艂ug tradycji chrze艣cija艅skiej Bazylika stoi na miejscu ukrzy偶owania, pogrzebania i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Na pocz膮tku I wieku znajdowa艂y si臋 tu nieczynne kamienio艂omy, w kt贸rych wykuwano grobowce. Budynek by艂 wielokrotnie niszczony i odbudowywany, st膮d jego dzisiejsza architektura jest nieco chaotyczna, ale wra偶enie robi jej wielko艣膰. Wn臋trze o艣wietlaj膮 liczne lampy oliwne. Bazylika nie nale偶y do 偶adnego z wyzna艅, opiekuj膮 si臋 ni膮 przedstawiciele r贸偶nych wyzna艅 chrze艣cija艅skich, z kt贸rych ka偶da ma swoje kaplice i o艂tarze i odpowiada za utrzymanie porz膮dku w 艣ci艣le okre艣lonej cz臋艣ci. Swoje siedziby maj膮 tu przedstawiciele trzech ko艣cio艂贸w: greckiego Prawos艂awnego Patriarchatu Jerozolimy, Ko艣cio艂a 艂aci艅skiego reprezentowanego przez Zakon Braci Mniejszych, czyli franciszkan贸w oraz Apostolskiego Ko艣cio艂a Ormia艅skiego. W wybrane 艣wi臋ta bazylika udost臋pniana jest cz艂onkom syryjskiego i etiopskiego ko艣cio艂a ortodoksyjnego, natomiast  Koptyjski Ko艣ci贸艂 Ortodoksyjny ma prawa tylko do kilku pomieszcze艅, a w 艣ci艣le okre艣lone 艣wi臋ta mo偶e sprawowa膰 obrz臋dy w swojej niewielkiej kaplicy, znajduj膮cej si臋 z ty艂u Grobu Jezusa.

Kaplica 艢mierci na Krzy偶u
  

Miejsce ukrzy偶owania Jezusa na Golgocie
  

Kaplica 艢mierci na Krzy偶u

Stacja dziewi膮ta Drogi Krzy偶owej, przy kt贸rej wspomina si臋 obdarcie z szat Jezusa, znajduje si臋 zaraz za wej艣ciem do Bazyliki, tu偶 przy schodach prowadz膮cych na Golgot臋. Niegdy艣 by艂a to otwarta przestrze艅, dlatego dzi艣, stoj膮c we wn臋trzu Bazyliki, trudno to sobie wyobrazi膰, nic nie przypomina wzg贸rza, w Kaplicy Ukrzy偶owania, przez szyby znajduj膮ce si臋 w pod艂odze mo偶na dojrze膰 jedynie wapienne fragmenty Golgoty. W centralnej cz臋艣ci kaplicy znajduje si臋 oprawiony w srebro otw贸r, przez kt贸ry mo偶na dotkn膮膰 miejsca, gdzie sta艂 krzy偶. W Kaplicy Ukrzy偶owania s膮 dwa o艂tarze katolickie i jeden nale偶膮cy do prawos艂awnych grek贸w, nad miejscem ukrzy偶owania. Kolejne trzy stacje: ukrzy偶owanie, 艣mier膰 na krzy偶u i zdj臋cie z krzy偶a znajduj膮 si臋 przy kaplicach 艂aci艅skiej i greckiej, ostatnia – z艂o偶enie do grobu – w g艂贸wnej rotundzie Bazyliki, poni偶ej Kaplicy Grobu Pa艅skiego. Dalej przechodzi si臋 do niewielkiej Kaplicy Anio艂a, gdzie znajduje si臋 o艂tarz wykonany z kawa艂ka kamienia, kt贸ry zakrywa艂 wej艣cie do Grobu Jezusa. St膮d przez niskie, 1,33 m przej艣cie, wchodzi si臋 do celu pielgrzymki – niewielkiej ciasnej groty, w kt贸rej po 艣mierci z艂o偶ono cia艂o Jezusa. Tutaj milkn膮 wszelkie rozmowy, kt贸re s艂ycha膰 by艂o jeszcze w bazylice. Po d艂ugim oczekiwaniu w kolejce, tu ka偶dy ma chwil臋 na skupienie i kr贸tk膮 modlitw臋, kr贸tk膮, bo zaraz przerywa j膮 stukanie d艂oni膮 o sklepienie wej艣cia przez mnicha prawos艂awnego, pilnuj膮cego grobu, aby jak najwi臋kszej liczbie pielgrzym贸w uda艂o si臋 tu wej艣膰, bo przecie偶 po to przybyli z ca艂ego 艣wiata i przemierzyli Drog臋 Krzy偶ow膮, aby dotrze膰 w艂a艣nie w to miejsce i zobaczy膰 na w艂asne oczy, 偶e Gr贸b Jezusa jest naprawd臋 pusty.

Gr贸b Jezusa
  

Gr贸b Jezusa
  

Bazylika Grobu 艢wi臋tego - wej艣cie g艂贸wne

Wsp贸艂czesna Jerozolima

Panorama Jerozolimy
  

G贸ra Oliwna z Bazylik膮 Agonii
  

M艂ody 呕yd pod 艢cian膮 P艂aczu
  

Bazylika Agonii

Dzielnica muzu艂ma艅ska Jerozolimy
  

Panorama Jerozolimy, w dole widoczny najwi臋kszy cmentarz w Jerozolimie