Start arrow Historia arrow Zapomniane biblioteki (Joanna Będkowska)

Zapomniane biblioteki (Joanna Będkowska) PDF Drukuj Email
07.09.2008.

Przedbórz kojarzony jest zawsze z walorami turystycznymi, pięknym krajobrazem i przyrodą. Czy nasze miasto może się poszczycić tylko tym? Szkolnictwo w Przedborzu rozwijało się, szkoły wykształciły wielu zacnych obywateli. Z pomocą zawsze przychodziły biblioteki.
Szkoła Męska (1817-1911), Szkoła Elementarna Żeńska założona przez Panią Katarzynę Gaur (1866-1868), szkoła Elżbiety Jopkiewicz (1910-1913), to tylko niektóre, ale we wszystkich były biblioteki. Jak widać tradycje bibliotekarskie są bogate i sięgają dawien dawna. Zaraz też po zakończeniu działań wojennych, gdy organizowano szkoły nie zapomniano o tych ważnych placówkach. Do pierwszej powojennej biblioteki szkolnej książki przekazała pani Janina Sosna w ilości 162 szt., które ukrywała w czasie wojny, a 30 szt. przekazał Inspektorat Szkolny z Końskich.
Prócz szkolnych bibliotek były też inne. Jedną z ważniejszych była biblioteka Koła Miłośników Sceny. KMS powstało w 1924 roku, a do jego powstania przyczynili się: ks. dr Antoni Ręczajski i nauczyciele Helena i Zdziaław Widlowie, a także Zofia i Antoni Żurawscy.
Głównym celem działalności koła było dawanie przedstawień. Postanowiono także powołać do życia bibliotekę, która mieściła się przy ul. Pocztowej 26.
W dniu 1 marca 1925 roku przyjęto pierwszych czytelników. Skromny księgozbiór liczył 36 książek. Z roku na rok przybywało czytelników, a i zasoby biblioteki się powiększały. Po kilku latach swej działalności w 1930 roku bibliotekę przejął Tymczasowy Zarząd miasta Przedborza. Po wielu trudnych i burzliwych okresach, gdzie czas wojenny dał się także we znaki możemy się nią cieszyć także dziś jako Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Konopnickiej.
W 1924 roku ks. Ręczajski utworzył także Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej. Wraz z dr Jerzym Wójcickim przybyli na pierwsze spotkanie z młodzieżą. Biblioteka mieściła się później w Domu Ludowym im. Papieża Piusa XI, który został wybudowany dzięki staraniom wspomnianego księdza. 5 września 1939 roku został spalony przez Niemców.
Pod koniec XVIII w. Europie Zachodniej zaczyna wzrastać zainteresowanie dużych bibliotek judaikami. Znaczna część Å»ydów polskich posÅ‚ugiwaÅ‚a siÄ™ swobodnie jÄ™zykiem jidisz, co byÅ‚o przyczynÄ… powstawania i tworzenia żydowskich bibliotek ludowych. Przedbórz miaÅ‚ je dwie: jedna zwiÄ…zana z Kultur Verein zwanÄ… Sholom Aleichem byÅ‚a pod wpÅ‚ywem komunistów, drugÄ… organizacji Mizrahi . Kultur Verein miaÅ‚ także czynne kółko dramatyczne powstaÅ‚e w 1930 roku. Historia bankowoÅ›ci w Przedborzu rozpoczyna siÄ™ w 1930. Ignacy Witek wraz z innymi dziaÅ‚aczami zaÅ‚ożyli „KasÄ™ Stefczyka”. Biuro Kasy mieÅ›ciÅ‚o siÄ™ na ul. Warszawskiej 10 i sÄ…siadowaÅ‚o ze SpółdzielniÄ… Spożywców „Jedność”. Prawdopodobnie w tym wÅ‚aÅ›nie czasie dziaÅ‚aÅ‚a tam kolejna przedborska biblioteka.
Także księża przedborscy dbali o rozwój intelektualny mieszkańców. Przed II wojną światową istniała biblioteka parafialna. W 1960 roku przybył do Przedborza ks. kan. Wacław Tomczyk, który posiadał również zamiłowanie do książek. W jednej z sal wikariatu na ul. Kieleckiej otworzył bibliotekę. Była to biblioteka mała, nigdzie nie zarejestrowana. Po jego odejściu przez krótki okres zajmowała się nią młodzież należąca do organizacji kościelnych.
Do dziś przetrwała tylko jedna biblioteka. Służy swym mieszkańcom od lat i miejmy nadzieję, że będzie służyła jak najdłużej.

 

Joanna Będkowska
 
« poprzedni artyku³   nastêpny artyku³ »

Pierwszy portal o Przedborzu  
Design by Studio Ormański